Czek in blanco

Wyrażenie in blanco oznacza, że coś zostało niewypełnione i zawiera jedynie podpis wystawcy. Najczęściej używane jest w kontekście dokumentów, a większości kojarzy się jedynie z czekiem. Słowo czek (szekk) pochodzi z języka arabskiego i oznacza płatność odroczoną w czasie.

Czym jest czek?

Czek to pisemne zlecenie bezwarunkowej wypłaty określonej w dokumencie kwoty. Jest rodzajem papieru wartościowego i musi w treści zawierać określenie „czek”. Ponadto oznacza miejsce wykonania płatności, wskazuje konkretny bank, który ma dokonać wypłaty, a także zawiera datę jego wystawienia i podpis wystawcy. Treść dokumentu jest ściśle regulowana poprzez prawo czekowe. W Polsce podstawą prawną stanowi Prawo czekowe z dnia 28 kwietnia 1936 roku. Wystawca czeku, czyli osoba go podpisująca, rozporządza w ten sposób swoimi środkami, które zostały zdeponowane w banku. Taki podmiot nazywany jest trasantem i może być nią każdy, kto posiada konto, będąc osobą fizyczną lub prawną. W transakcji, w których używany jest czek, ważną rolę pełni podmiot bankowy prowadzący rachunek trasanta i nazywa się go trasatem. Osoba, na którą czek został wystawiony jest określana mianem remitenta. Jeśli jest to konkretnie wskazana osoba, mówimy o czeku imiennym. W przeciwnym wypadku jest to tak zwany czek na okaziciela. Oznacza to, że może go zrealizować każdy, kto jest w jego posiadaniu. Czek jest zbywalnym papierem wartościowym, czyli prawa z czeku mogą być przenoszone poprzez indos (oświadczenie woli zbywającego).

Czek zupełny

Jeśli czek zawiera wszystkie elementy zgodnie z art. 1 ustawy Prawo czekowe z dnia 28 kwietnia 1936 roku, jest nazywany czekiem zupełnym. Wymagane dane w treści dokumentu to:

• • słowo „czek” w tym samym języku, w którym dokument został sporządzony,
  • bezwarunkowe zlecenie zapłaty określonej kwoty pieniężnej,
  • nazwisko osoby, która powinna dokonać zapłaty, czyli trasata (w Polsce prawo dopuszcza jedynie podmiot bankowy do tej funkcji),
  • miejsce dokonania wypłaty środków,
  • datę i miejsce wystawienia dokumentu,
  • podpis trasanta (wystawcy czeku).
  • Jeśli papier wartościowy nie zawiera wszystkich wyżej wymienionych danych, ale został podpisany przez wystawcę czeku, określamy go jako czek in blanco.

Czek in blanco

Czek in blanco pełni funkcję środka zapłaty. W transakcjach kupna towaru lub usługi jest używany zamiast wręczenia gotówki. Jest zawsze płatny za okazaniem. Bank nie stawia żadnych warunków do wypłaty. Natomiast na rachunku bankowym wystawcy czeku musi znajdować się określona w dokumencie kwota. Wystawienie czeku bez pokrycia wiąże się z odpowiedzialnością karną i cywilną dla trasanta. Nie jest to popularna forma rozliczeń w Polsce, ale wciąż jest często używana na przykład w Stanach Zjednoczonych. W Europie stosuje się ją między innymi w Wielkiej Brytanii i we Francji. W 2018 roku w Anglii czeki zostały nieco unowocześnione. Wprowadzono mechanizm automatyzacji, który ułatwił proces wystawiania i realizacji. Czeki nie występują tam już w formie papierowej, są przekazywane w formie cyfrowej za pomocą specjalnej aplikacji.